Thứ Năm, 13 tháng 9, 2018

Tại sao Mỹ không ngăn chặn được vụ 11/9?


#HọcBáoTiếngAnh (bộ mới)

* Nhân kỷ niệm ngày nước Mỹ bị tấn công khủng bố, 11/9/2001, chúng tôi post lại bài viết trên mục “Học báo tiếng Anh” (Kiến thức Ngày nay, số 494, ngày 1/5/2004)

***


Theo báo New York Times, các cuộc tấn công khủng bố ngày 11.9.2001 lẽ ra đã có thể được ngăn chặn (the 9.11.2001 terrorist attacks could have been prevented), vậy thì tại sao nước Mỹ đã không chặn đứng được? (why didn’t the US stop it?)

Đó là câu hỏi mà cho đến bây giờ [thời điểm của bài viết này], từ gần 2 năm sau biến cố bi thảm (nearly 2 years after the tragic incident), không riêng gì người Mỹ mà cả thế giới cũng phải thắc mắc. Sự thực thì để làm được chuyện ngăn chặn không phải là dễ (reality has shown it wouldn’t be easy to prevent it). 



Mới đây, Tổng thống Bush đã khẳng định (asserted): “Ít nhất thì không một ai trong chính phủ của chúng ta (Nobody in our government at least), và tôi cũng không nghĩ là trong chính quyền tiền nhiệm (and I don’t think the prior government), có thể hình dung được máy bay đâm vào các tòa nhà ở một quy mô lớn đến như vậy (could envision flying airplanes into buildings on such a massive scale)”.

Đó chính là cơ sở để ông từ chối việc nhận trách nhiệm (foundation for his refusal to accept responsibility).

Tuy nhiên, theo nội dung bài xã luận (editorial) nhan đề “Why didn’t we stop 9.11?” đăng trên tờ New York Times, nếu cuộc điều tra của Cơ quan Tình báo Trung ương (Central Intelligence Agency – CIA) về các kế hoạch của trùm khủng bố Osama Bin Laden (được mang bí danh (alias) “Kẻ Ác Số Một” (Evil One) và “Râu Quai Nón Lớn” (Big Beard), trước Tổng thống Bush vào ngày 6.8.2001 được diễn ra theo kịch bản tưởng tượng (imaginary scenario) dưới đây thì mọi chuyện đã diễn biến theo chiều hướng khác.


Bush: Như vậy là “Kẻ Ác Số Một” muốn tấn công ngay trong lòng nước Mỹ? (attack inside the US)? Có gợi ý vùng nào không? (Any idea where?)

CIA: Thưa ngài, có thể là gần như bất cứ nơi đâu, vào bất cứ lúc nào (it could be almost anywhere, anytime). Tuy nhiên, các nhà phân tích dự đoán một mục tiêu vừa có tính cách to lớn và vừa là biểu trưng (analyses predict a target both huge and symbolic), có thể đó là một vụ nổ đánh sập Trung tâm Thương mại Thế giới (an explosion topple the World Trade Center) ở New York hoặc Tòa tháp Sears (Sears Tower) ở Chicago hay là Điện Capitol ở Washington D.C. “Râu Quai Nón Lớn” cũng luôn nhắm vào mục tiêu hàng không (targets in aviation).

Bush: Không tặc các phi cơ? (Hijacking planes?)

CIA: Đúng vậy, thưa Tổng thống. Đã có những âm mưu không tặc (hijacking plots), hơn thế nữa, “Big Beard” còn có thể bắn hạ hàng loạt máy bay (shoot a bunch of planes down). Năm 1998 chúng tôi đã ra một báo cáo mật (a classified report) mang tựa đề Bin Laden đe dọa sẽ tấn công các phi cơ Mỹ (Bin Laden threatening to attack US aircraft), hắn còn có thể cho nổ phi cơ và phi trường (blow up planes and airports).

Bush: Hắn làm cách nào?

CIA: Năm 1995, âm mưu khủng bố (terror plot) mang tên Bojinka cho nổ 12 phi cơ phản lực Jumbo (Jumbo jets) của các hãng United, Delta và Nothwest trong cùng một lúc ở ngoài Thái Bình Dương (Pacific Ocean) có khả năng giết hại đến 4.000 người. Cảnh sát Philippines đã bắt được một nhân vật chủ chốt (apprehended a key figure) tên Abdul Hakim Murad cùng với các kíp nổ (detonators). Tên này còn tiết lộ một âm nưu tấn công tự sát bằng máy bay (plan for a suicide airplane attack) vào trụ sở của CIA (CIA headquarters).

  
Bush: Có nghĩa là dùng máy bay như một hỏa tiễn (using a plane as a missile)?

CIA: Thưa Tổng thống, đúng như vậy. Murad là một phi công có bằng lái (licensed pilot) được huấn luyện tại 4 trường dạy lái máy bay tại Mỹ (US flight schools). Về chuyện này, Al Qaeda cho thấy một khát vọng cháy bỏng (intriguing desire) muốn huấn luyện các tên khủng bố thành phi công. Tên L’Houssaine Kherchtou cũng đã được sắp xếp đi học lái máy bay tại Nairobi và những tên khác, Essam Al-Ridi học ở Texas và Ali Nawawi học ở Oklahoma.  

Bush: Thế còn chuyện theo tiểu thuyết (novel) của Tom Clancy trong đó có việc phi công lái máy bay đâm vào Điện Capitol trong khi lưỡng viện Quốc hội đang họp (during a joint session of Congress)? Al Qaeda có thể toan tính các vụ tương tự?

CIA: Thưa ngài, không phải chỉ riêng Clancy mới nghĩ ra chuyện đó. Vào năm 1974, đã có người tên Sam Byck cướp máy bay với hy vọng đâm nó vào Bạch Ốc để giết Tổng thống Nixon (hijack a plane in hopes of crashing it into the White House to kill President Nixon). Năm 1994, những kẻ khủng bố người Iran (Iranian terrorists) cũng có ý định cướp một phi cơ của Nhât để đâm xuống thủ đô Tel Aviv của Do Thái (Israel).

Việc sử dụng phi cơ làm vũ khí đã trở thành một mối lo ngại ngày càng gia tăng (the use of planes as weapons has been a growing concern). Và đó cũng là lý do chúng ta áp dụng các biện pháp bảo vệ Thế vận hội Atlanta trước những cuộc tấn công từ trên không (we took measures to protect the Atlanta Olympics from aerian attacks).

Bush: Thôi được rồi, cho gọi Cố vấn An ninh Quốc gia (National Security Advisor). Tôi muốn bảo đảm chúng ta sẽ làm mọi chuyện có thể được để ngăn ngừa bất cứ điều gì mà “Evil One” dự tính  (I want to make sure that we’re doing everything possible to prevent whatever the Evil One is planning). Tôi muốn đặt người tại các cửa khẩu (borders) để truy tìm những kẻ xấu (bad guys). Nếu hắn nhắm vào hàng không, chúng ta sẽ trông chừng các trường dạy lái máy bay và các phi trường (let’s watch flight schools and airports).

***

Bài xã luận trên New York Times kết luận: “Chúng ta cần học hỏi những sai lầm” (We need to learn our mistakes).


***

--> Read more..

Thứ Sáu, 6 tháng 7, 2018

Tiếng Anh thật buồn cười!

Một số người học tiếng Anh cho rằng ngôn ngữ này tương đối đơn giản. Chẳng hạn như chỉ cần dùng 2 “đại danh từ” (pronoun) “you”“I” trong một cuộc nói chuyện, bất kể địa vị xã hội, trật tự gia đình… trong khi đó, dùng tiếng Việt người ta phải chọn rất nhiều từ ngữ cho thích hợp như ông, ngài, em, anh, mày…tôi, tao, con, cháu…

Tiếng Anh cũng hoàn toàn không có khái niệm về “giống” (gender). Cái bàn, cái ghế chỉ cần “mạo từ” (article) “the” đi trước “danh từ” (noun) chứ không rắc rối như tiếng Pháp chẳng hạn như “la table” (cái bàn, giống cái – female)  “le banc” (cái ghế, giống đực – male)!

Ấy thế mà khi đọc báo, đọc sách cũng như khi nghe người Anh-Mỹ-Úc nói chuyện, người học tiếng Anh có nhiều lúc lại cảm thấy khó hiểu. Người sử dụng tiếng Anh “như một ngôn ngữ thứ 2” đôi lúc cảm thấy hoang mang vì chữ và nghĩa thấy vậy… nhưng không phải vậy!

Đọc tin chiến sự về cuộc chiến Iraq trên báo bạn có thể bắt gặp một câu đơn giản nhưng khiến ta phải khựng lại: The soldier decided to desert his dessert in the desert”. Quá nhiều từ ngữ đọc lên nghe na ná giống nhau nhưng lại hoàn toàn khác nghĩa.

“Desert” nếu dùng như một động từ (với nghĩa là từ bỏ) phài đọc là /di'zơrt/ nhưng nếu là  sa mạc phải đọc là /’dezớrt/. Trong khi “dessert” (hai chữ s) là bữa tráng miệng, lại đọc giống như động từ “desert”! Như vậy câu thí dụ trên có thể hiểu là “Người lính quyết định bỏ bữa tráng miệng trên sa mạc”. Trong trường hợp này, có ai dám nói tiếng Anh thật đơn giản?

 "The soldier in the desert"

Đi lính sợ nhất là khi “bị thương” (to be wounded), lúc đó phải lấy “băng” (bandage) “quấn quanh” (wind around) “vết thương” (the wound). Để diễn tả chuyện đó, ta có thể nghe “người bản xứ” (native) nói:  “The bandage was wound around the wound”.

“Wound” (vết thương) là danh từđược đọc là /wund/, trong khi danh từ và động từ “wind” lại đọc là /wind/. Cần nhớ, “wind”“động từ bất quy tắc” (irregular verb) với 3 dạng: ở hiện tại phát âm là /wind/ nhưng ở quá khứ và “quá khứ phân từ” (past participle) lại đổi thành /waund/.

Cũng phải nói thêm về “wind” (gió). Lái “thuyền buồm” (sail boat) phải cần đến sức gió, nhưng nếu gió mạnh quá rất khó có thể “wind the sail”. Thế cho nên có người nói: “The wind was too strong to wind the sail”.

Bạn hiểu thế nào khi đọc thông báo của hãng bảo hiểm: “The insurance was invalid for the invalid”?

Trong câu này có đến 2 chữ “invalid”. Chữ đầu tiên là một “tĩnh từ” (adjective), có nghĩa là “không hiệu lực” và chữ “invalid” thứ hai lại là một “danh từ” (noun) chỉ người tàn tật. Thế cho nên, chế độ bảo hiểm sẽ không có hiệu lực đối với những người không được bình thường!

Bạn nghĩ sao khi gặp một câu nói về một bãi đổ rác: “The dump was so full that it had to refuse more refuse”.

Trong câu này chữ “refuse” thứ nhất là một động từ (có nghĩa là từ chối) nhưng “refuse” lập lại lần thứ hai lại là một danh từ (với ý là chất thải, hay nói chung là rác rến). Cũng vì thế, bãi rác đã đầy nên không thể nhận thêm rác nữa!

“The dump was so full that it had to refuse more refuse”

Có thể khi đọc truyện, bạn bắt gặp câu: “Since there is no time like the present, he thought it was time to present the present”. Trong câu này, từ ngữ “present” được dùng tới 3 lần: thứ nhất, “the present” tức là hiện tại; thứ nhì, “to present” là một động tác với ý là đưa ra; và, thứ ba, “the present” lại còn chỉ món quà.

Ý nghĩa của “present” không những khác hẳn nhau mà còn được “phát âm” (pronounce) hoàn toàn khác. “Present” nếu là một danh từ hay tĩnh từ sẽ được đọc là /’prezânt/ (nhấn ở vần đầu) còn nếu là một động từ lại nhấn ở vần sau: /pri’zent/. Câu chuyện viết ở trên phải được hiểu là: “Không có lúc nào như lúc này, anh ấy nghĩ đây là lúc đưa ra món quà tặng”.  

“Close” có thể là một tĩnh từ (có nghĩa là gần gũi, thân cận..) nhưng nếu dùng như một động từ lại có nghĩa là đóng hay khép lại. Một thí dụ trong dễ hiểu nhất là một câu đơn giản: “They were too close to the door to close it” (Họ ở quá gần cửa để đóng).

Tương tự ta có “tear” là nước mắt (phát âm là /tia/) nhưng nếu dùng như một động từ có nghĩa là xé rách, làm rách, vết rách lại đọc là /te/. Đây cũng là một động từ bất quy tắc có 3 dạng: “tear” /te/, “tore” /tor/ và “torn” /ton/. Thế cho nên mới có chuyện thấy bức tranh bị rách khiến người ta chảy nước mắt: “Upon seeing the tear in the painting I shed a tear”.

“Produce” là sản suất, làm ra nhưng “produce” dùng như một danh từ lại có nghĩa là hoa quả. Nếu biết được điều đó ta sẽ hiểu câu “The farm was used to produce produce”.

  
Để kết thúc bài viết này, xin đố các bạn một câu, đây là một câu đố vui, đố mẹo… mà người Mỹ gọi là “riddle” (Chúng tôi sẽ trở lại với đề tài “riddle” trong một dịp khác). Cần đọc câu hỏi một cách cẩn thận nhé:


Khi đọc câu đố này, dĩ nhiên chữ “T” phải đọc là /ti/ vì đó là “mẫu tự” (alphabet). Oái ăm nằm ở chỗ khi đọc /ti/ lại trùng với chữ “tea” (trà, nước trà) mà ta hay uống. Vậy thì, cái mà người đố mẹo muốn hỏi cái gì bắt đầu bằng “T”, chấm dứt bằng “T” và trong đó có “T” phải là… “teapot” (bình đựng nước trà).

Không tin, các bạn nhìn lại một lần nữa, chữ “teapot” bắt đầu bằng “T”, chấm dứt bằng “T” còn điều mà có chứa /ti/ phải hiểu là “tea” chứ không là chữ “T”. Câu đố này, một lần nữa, chứng minh: “phát âm” (pronunciation) là một chuyện… còn “ý nghĩa” (meaning) lại là một chuyện khác.

Giờ thì các bạn chắc cũng phải đồng ý với tôi: “Tiếng Anh thật buồn cười!”  

***

* PS: Để dễ hiểu, chúng tôi phiên âm theo tiếng Việt chứ không dùng “ký hiệu phiên âm quốc tế” (international phonetic symbols).

***

--> Read more..

Online

Since 17/01/2016

Now online

Flag Counter
Since 20/12/2015

Popular posts