Thứ Bảy, 14 tháng 5, 2016

Hiện tượng Harry Potter (2)

HỌC BÁO TIẾNG ANH
Kiến Thức Ngày Nay, số 504, ngày 10/08/2004

***

(Tiếp theo)

Joanne Rowling, tác giả bộ truyện Harry Potter, sinh trưởng tại Bristil, Anh Quốc. Sau khi tốt nghiệp Đại học Exeter, “bà kiếm việc làm chân thư ký” (she found work as a secretary), chuyển sang dạy tiếng Anh tại “Bồ Đào Nha” (Portugal) và cuối cùng về Edinburgh, Scotland, sống cùng chồng và hai con gái.

Rowling tâm sự trên trang Web riêng của mình: “Tôi là một người may mắn lạ thường” (I am an extraordinary lucky person), được làm điều yêu thích nhất trên đời (doing what I love best in the world). Tôi chắc chắn mình sẽ mãi là một nhà văn (I’m sure that I will always be a writer). Quả là một điều tuyệt vời khi tập truyện được xuất bản (it was wonderful enough just to be publish). Phần thưởng lớn nhất của nhà văn chính là sự nhiệt tình của độc giả (The greatest reward to a writers the enthusisams of the readers)”.

Joanne Rowling

Sự thành công của loạt truyện Harry Potter “đã gây ra một cuộc bàn cãi sôi nổi giữa các nhà lý luận văn học thế giới” (provoked a lively discussion among world leterary theorists), họ bàn về “những ý nghĩa tiềm ẩn của câu chuyện” (the novels’ underlying ideas).

Illas Yocaris, “giáo sư về lý luận văn chương” (professor of literary theory) thuộc “Viện Đại học Sư phạm (University Institute of Teacher Training) tại Nice (Pháp) cho rằng người đọc Harry Potter “bị thu hút vào một thế giới thần bí” (is drawn into a magical world) của “những chiếc xe hơi biết bay” (flying cars), “những câu thần chú khiến nạn nhận ói mửa ra những con sên” (spells that make its victims spew slugs), “những cái cây có thể nổi gió” (trees that give blows), “những cuốn sách biết cắn” (books that bite), “những gia nhân lùn” (elf servants), “những bức chân dung biết tranh cãi” (portraits that argue) và “những con rồng có cái đuôi nhọn” (dragon with pointed tails).

Theo Yocaris, thế giới của Harry Potter “không có gì giống với thế giới của chúng ta” (has nothing in common with our own world) nhưng lại có “một điểm tương đồng” (a point of similarity): cả hai đều cùng là “một thế giới của sự cạnh tranh sinh tồn trong xã hội tư bản” (a world of competition for survival in the capitalist society).

Lâu đài Hogwarts, trường đào tạo phù thủy

Hogwarts trong thế giới của Harry Potter là một “trường phù thủy của tư nhân” (private sorcery school) “luôn có những cuộc chiến chống lại kẻ thù” (constanly battle against the enemies): Cornelius Fudge, “Bộ trưởng Yêu thuật” thì “bất tài” (inept); Percy Weasley, “quan chức lố bịch” (ridiculous bureaucrat) và Dolores Umbridge, “viên thanh tra đáng ghét” (an odious inspector).

“Phù thủy học việc” (apprentice sorcerers) tại Hogwarts chính là “những người tiêu dùng trong xã hội” (consumers in the society), “luôn có ước mơ đạt được mọi mục tiêu thần thông với kỹ thuật cao” (always dream of acquiring all sorts of high-tech magical objects) như cách điều khiển “cây đũa thần với hiệu suất cao” (high performance wands) hoặc “những cây chổi biết bay có thương hiệu mới nhất” (latest brand-name flying brooms) “được sản xuất bởi các tập đoàn đa quốc gia” (manufacured by multinational corporations).

Cũng vì lý do đó, Hogwarts “không chỉ là trường học mà còn là một thị trường” (not only a school but also a market), và “đối tượng của cuộc tấn công quảng cáo liên tục” (subject to an incessant advertising onslaught). Học sinh Hogwarts mua hàng tại “các cửa hiệu” (boutiques) gần trường, giữa họ với nhau cũng có “nhiều hình thức trao đổi hàng hóa” (all sort of goods bartering) và “tác giả nhấn mạnh về khả năng có thể thành công trong xã hội của những người trẻ” (the author heavily emphasizes the possibility of social success for young people) nhờ các sản phẩm thần thông của thế giới Harry Potter.


Mặt khác, “diễn biến của tập truyện” (series’ developments) cũng nói đến “sự cứng nhắc và bất lực của giới quan chức” (rigidity and incompetence of bureaucrats), “sự tầm thường của họ tương phản đậm nét với tính sáng tạo và táo bạo của các doanh nghiệp” (their mediocrity is starkly contrasted with the inventiveness and audacity of entrepreneurs).

Rowling luôn “ca tụng giới kinh doanh” (praise the business sector), chẳng hạn như Bill Weasley, người làm việc tại Gringotts, “ngân hàng của yêu tinh” (goblin bank), được chọn làm đại diện cho giới kinh doanh, đối đầu với người anh là Percy, một quan chức. Trong khi người em được mô tả là một nhà kinh doanh ”trẻ trung, năng nổ và sáng tạo” (young, dynamic and creative), người anh lại là một quan chức “tối dạ, trì độn, hạn chế và chỉ biết đến luật lệ của nhà nước” (unintelligent, obtuse, limited and devoted to state regulation).

Trong “thế giới giả tưởng” (fictional world) của Harry Potter có “một cuộc xâm lược của những kẻ theo trường phái ‘tự do mới’” (an invasion of neo-liberal) vẽ nên “một biếm họa về sự quá độ của mô hình xã hội Anglo-Saxon” (caricature of the excess of the Anglo-Saxon social model). Hogwarts trở thành “một cánh rừng tàn nhẫn” (pitiless jungle), nơi đây xảy ra sự náo loạn của “cạnh tranh và bạo động” (competition and violence).

“Điều kiện tâm lý của các phù thủy tập sự” (psycho-logical conditioning of the apprentice sorceres) được dựa trên “nền tảng của nền tảng của một nền văn hóa đối đầu” (culture of confrontation), đó là sự cạnh tranh giữa các học sinh để “đạt được mức độ hoàn hảo” (to reach the perfect level), “giữa các ‘nhà’ của Hogwarts để đạt điểm cao” (among ‘houses’ to win high points). “Chiếc Ly Lửa” (Goblet of Fire) và “mục tiêu tối thượng” (ultimate goals) là cuộc cạnh tranh giữa “Thiện và Ác” (Good and Evil).

  
Theo giáo sư Yocaris, thế giới của Harry Potter tượng trưng cho “một xã hội của chủ nghĩa tư bản tự-do-mới” (a society neo-liberal capitalism), cũng tựa như “chủ nghĩa độc tài theo kiểu Orwelll” (Orwellian totallitarianism) trong “1984”, truyện giả tưởng của George Orwell. Có điều Rowling muốn nói với giới trẻ:

“Bạn có thể tưởng tượng ra nhiều thế giới giả tưởng theo ý thích nhưng những thế giới đó vẫn bị quản lý bởi các quy luật của thị trường” (You can imagine as many fictional worlds as you want, they will still be regulated by laws of the market).


***

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét

:) :( :)) :(( =))

Online

Since 17/01/2016

Now online

Flag Counter
Since 20/12/2015

Popular posts